Simyadan Kimyaya

Maddenin yapısını, özelliklerini, birleşimini, maddeler arası etkileşimleri ve tepkimeleri üzerinde araştırma ve uygulama yapan bilim dalına kimya denir. Kimya’da maddenin temel birimi, atom, ve atoma bağlı kavramlar sıklıkla kullanılır.

Kimyanın Tarihsel Gelişimi

Kimya bilimi tarihsel açıdan bakıldığında; simya öncesi, simya dönemi, geleneksel kimya ve modern kimya olmak üzere 4 kısma ayrılabilir.

Binlerce yıl öncesinden 17. yüzyıla kadar etkileri devam eden, maddeleri birbirine karıştırarak ölümsüzlük iksirini keşfetmeyi ve sıradan madenleri altın gibi değerli madenlere çevirmeyi hedefleyen uğraşa simya denir.

A) Simya Öncesi Dönem

Antik Mısır döneminde başlamıştır. Bazı uygarlıklar altın, gümüş, civa, kurun gibi günlük hayatta sık kullanılan metalleri tanımlamış ve bunlara semboller vermiştir.

B) Simya Dönemi

Bu dönemde, simyacılar ucuz metallerden altın elde etmeyi mümkün kılan felsefe taşını üretmeye ve ölümsüzlüğü sağlayacak olan ölümsüzlük iksirini bulmaya çalışmışlardır.

Simya döneminin bir bilim olarak sayılmamasının nedeni; çalışmaların bilimsel bir yöntemle yapılmaması (daha çok deneme-yanılma yöntemiyle rastlantısal keşifler yapıyorlardı) ve sistematik bilgi birikimi olmamasıdır.

Simya ne kadar bir bilim olarak sayılmasa da, simyacılar kimyanın gelişimine katkı sağlayacak altyapıyı hazırlamışlar ve kimya biliminin gelişimine katkıda bulunmuşlardır. Newton gibi ünlü bilim adamları da simya yönünde çalışmalar yapmıştır.

Simya döneminin Robert Boyle’nin 1661 yılında yayınladığı The Sceptical Chymist eserinden sonra sona erdiği kabul edilmektedir.

C) Geleneksel Kimya

Bu dönem 17. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın ortaları arasında gerçekleşmiştir. Bu dönemde;

• Johann J. Beecher’ın yanma ile ilgili öne sürdüğü filojiston kavramı (bu kavram 18. yy boyunca genel olarak kabül görmüştür)
• Coulomb tarafından öne sürülen, benzer yüklü maddelerin bitbirini ittiği; karşıt yüklü maddelerin birbirini çektiği ve bu kuvvetin hesabını içeren bir kanun (günümüzde Coloumb yasası olarak geçmektedir)
• John Dalton tarafından sunulan atom teorisi (bu teori modern kimyanın temellerini atmıştır)

gibi önemli olaylar gerçekleşmiştir.

D) Modern Kimya

Modern kimya, 19. yüz yılda başlar ve günümüze kadar devam eder. Bu dönemde gerçekleşen bir takım gelişmeler şu şekildedir:

• William Crookes atom teorisinde ilerlemeler kaydetmiştir.
• Eugene Goldstein protonun varlığını ispatlamıştır.
• Wilhelm Roentgen, katot ışınlarının ürettiği ışıltıyı araştırırken kazara x-ışını keşfetti.
• J.J. Thomson kendi atom modelini geliştirmiş ve 1906 Nobel Fizik Ödülünü almıştır.
• Mendeleyev 1869 yılında bir eserinde periyodik tabloyu yayınlamıştır.
• Marie Curie radyoaktiviteyi, Polonyum ve Radyumu keşfetmiştir.
• Ernest Rutherford 3 çeşit radyoaktifliği; alfa parçacığı, beta parçacığı ve gama ışınını keşfetmiştir.